ALMARIO / ΨΥΧΟΘΗΚΗ
SPACE TIME 4-11 Δεκεμβρίου 2022
L’ Algarenya – Tere Martinez μαζί με το «Περιπλανώμενο Μουσείο Πολιτισμών»
Μια διαδραστική έκθεση εικαστικών τεχνών, με ξεναγήσεις κατόπιν συνεννόησης και τη δυνατότητα εκπαιδευτικών εργαστηρίων για την ερμηνεία του περιεχομένου των εκθεμάτων.
Κατάλληλη για όλους.
Σχολικές επισκέψεις για μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Συνεργαστήκαμε με την Ελληνοϊσπανική Ένωση γλώσσας και πολιτισμού (Unión Hispano Helena de lengua y cultura) και την πολιτιστική ένωση Sovin, Cultura y desarrollo από τη Valencia (Ισπανία).
Μέρος της χρηματοδότησης ήταν από το Ινστιτούτο Θερβάντες της Αθήνας και της Ισπανικής Πρεσβείας στην Αθήνα.
Περίληψη
Τα αντικείμενα είναι κάτι περισσότερο από απλά κομμάτια καλλιτεχνικού ή αισθητικού ενδιαφέροντος.
Θεωρούμε ότι η πρωταρχική τους αξία έγκειται στο γεγονός ότι είναι δοχεία μνήμης.
Αν καταφέρουμε να διεισδύσουμε στην εννοιολογική τους επιφάνεια, θα βρεθούμε με το άτομο, με την κοσμοθεωρία του, με τους φόβους και τις ελπίδες του.
Θεωρούμε ότι η μνήμη αποτελεί μέρος της ταυτότητας των λαών, των πολιτισμών και των ατόμων. Η μνήμη μας βοηθά να αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας και μας τοποθετεί σε σχέση με τους άλλους.
Πολλά από τα έργα, μας συνδέονται με τη μνήμη στις διάφορες πτυχές της: Ιστορική μνήμη, συλλογική μνήμη, προσωπικές ή οικογενειακές διαδρομές ζωής κ.ο.κ..
Σε αυτόν τον τομέα έχουμε συχνά συνεργαστεί με την καλλιτέχνιδα Tere Martinez από τη Βαλένθια. Το έργο της είναι εξαιρετικά ευαίσθητο και έχει την ικανότητα να αντηχεί και να ξυπνάει κρυμμένες αναμνήσεις στο άτομο που το μελετά. Συχνά η έκφραση/απελευθέρωση της μνήμης έχει θεραπευτική ικανότητα.
Τα έργα της Tere Martinez είναι αληθινά, καθημερινά αντικείμενα, τα οποία πλάθονται μέχρι να γίνουν έργα τέχνης. Είναι έργα ικανά να συγκινήσουν και να μεταδώσουν συναισθήματα, συναισθηματική μνήμη στην πιο αγνή της κατάσταση. Αξίζει να αναφερθεί η χρήση οργανικών υλικών στα έργα της (αγκάθια, κοχύλια, όστρακα, οστά κ.α.).
Την πρόταση που παρουσιάζουμε την ονομάσαμε ALMARIO, ένα λογοπαίγνιο στα ισπανικά που ενώνει τις λέξεις alma (ψυχή) και armario (ντουλάπα) και στα ελληνικά με αντίστοιχο τρόπο κατασκευάσαμε την λέξη «Ψυχοθήκη».
Πρόκειται για μια έκθεση μερικών από τα έργα τέχνης-αντικείμενα που δημιούργησε η Tere Martinez. Ένα είδος αποθήκης αναμνήσεων της ψυχής.
Τα εκθέματα ξυπνούν πολλές αναμνήσεις. Άλλοτε επώδυνες, άλλοτε αναμνήσεις αποδοχής και συμφιλίωσης, ελπίδες… Επίσης ακουαρέλες, μερικές από τις οποίες συνδυάζονται με μικρά αντικείμενα. Παράλληλα με τα καλλιτεχνικά έργα θα εκτεθούν και κάποια αντικείμενα που έχουν τις δικές τους αναμνήσεις.
Στόχος είναι ο επισκέπτης να μπορεί να δημιουργήσει το δικό του προσωπικό ταξίδι μέσα από τα εκθέματα, δημιουργώντας ένα νήμα αναμνήσεων και συναισθημάτων.
Η έκθεση μπορεί να αποτελέσει ένα θαυμάσιο εργαλείο για την ενεργοποίηση της κοινότητας γύρω από κάποιες συλλογικές μνήμες: τη γερμανική κατοχή του 1942, το σεφαραδίτικο ολοκαύτωμα, την τραγωδία της ανταλλαγής πληθυσμών του 1922… Επίσης, γύρω από παιδικές αναμνήσεις από την αγροτική ζωή στα χωριά (καπνός, βαμβάκι…).
Παράλληλα με την έκθεση -και σχετικά από αυτήν- προτείνουμε ένα σεμινάριο πάνω στις ιστορίες που κρύβονται μέσα στα αντικείμενα, ένα εργαστήριο art therapy, σχετικά με τις αναμνήσεις, που θα απευθύνεται στο γενικό κοινό και ιδιαίτερα χρήσιμο για εκπαιδευτικούς.
Προτείνουμε επίσης μια ξενάγηση που θα καταλήγει σε ένα εργαστήριο σχετικά με τη μνήμη, για μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Tere Martínez Parra
Altea, 1973
«Σήμερα συνδυάζω την Τέχνη με τις εκφραστικές θεραπείες και τον κόσμο της λειτουργικής ποικιλομορφίας. Από καλλιτεχνική άποψη εργάζομαι βιωματικά, μέσα από τις δικές μου διαδικασίες, από τις εμπειρίες μου, το οικείο σε εμένα… Μεταμορφώνομαι, γίνομαι συνειδητή ή διασκεδάζω μέσω της διαδικασίας, είμαι παρούσα, και η Τέχνη μου επιτρέπει να αλλάξω και να οδηγηθώ σε ένα διαφορετικό μέρος, να μετακινήσω αυτά τα συναισθήματα των εμπειριών μου για να τα ενσωματώσω.
Είναι αλήθεια ότι ανάμεσα στην Τέχνη και την Art Therapy (θεραπεία μέσω της Τέχνης) υπάρχουν πολλές διαφορές, αλλά αυτό που με γοητεύει και στις δύο είναι η μεταμορφωτική τους ικανότητα, η διαδικασία και η συνάντηση που δημιουργείται και προκαλεί μια εσωτερική κίνηση.
Μας αλλάζει από το σημείο εκκίνησης για να μας μεταφέρει σε ένα άγνωστο, νέο μέρος.
Στο έργο μου υπάρχει μια λανθάνουσα προσωπική ιστορία, όπου η πιο μακρινή μνήμη γίνεται ένα σημαντικό μέρος της, μερικές φορές υφαίνοντας και ξεπλέκοντας τα νήματα της μνήμης και συνεπάγεται μια κατάσταση ευαλωτότητας στη διαδικασία, η οποία όμως καταλήγει να επανεμφανίζεται όπως ο φοίνικας, μερικές φορές δείχνοντας ουλές σαν ραφές αυτού που έχει ζήσει.
Και πώς δημιουργώ από τη μνήμη; Λοιπόν, από ένα πολύ ελκυστικό μέρος για μένα λόγω της δυνατότητάς του, είναι ο συμβολικός κόσμος όπου ταλαντεύομαι, χρησιμοποιώντας μερικές φορές το αντικείμενο μεταξύ του φυσικού και του τεχνητού.
Εκεί είναι που ενισχύω τις εμπειρίες μου, όπου εξερευνώ και ανακαλύπτω από μια εγκατάλειψη, ένα μονοπάτι απελευθέρωσης, ελπιδοφόρο και χωρίς έλλειψη μοναξιάς.»
ΣΠΟΥΔΕΣ
2022 Μάθημα για την καλλιτεχνική θεραπεία και την αναπηρία που διδάσκεται από το Κέντρο Διεπιστημονικής Καλλιτεχνικής Θεραπείας Creatar, το οποίο έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων του Μεξικού.
2020 Μαθήματα για ψυχοεκφραστικές θεραπείες και διεπιστημονική τέχνη σε συνδυασμό. Μεθοδολογία και πρακτική, από τον Marcelle Pereira, διευθυντή του IASE.
2014 Παρουσίαση του έργου «Διανοητική αναπηρία: εκφραστικές θεραπείες στην υπηρεσία της κοινωνικής ένταξης» Μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών στη διεπιστημονική καλλιτεχνική θεραπεία IASE, Universidad Europea.
2012 Μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών στις ψυχοεκφραστικές θεραπείες και τις θεραπευτικές τέχνες, Clinica-Escuela de Terapía- IASE Institute, Βαλένθια.
«Τα Στοιχεία», Εργαστήριο Ασιατικής Ποιητικής Κίνησης, Sala Saltamontes, Βαλένθια.
2011 Εργαστήριο που δόθηκε από την CANDOCO DANCE COMPANY στο πλαίσιο του Festival 10 Sentidos, Φεστιβάλ Τέχνης και Ένταξης, Βαλένθια.
Εργαστήριο που πραγματοποιήθηκε από την MOMENTS D’ ART στο πλαίσιο του Festival 10 Sentidos, Φεστιβάλ Τέχνης και Ένταξης, Βαλένθια.
Μάθημα ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΦΩΝΗΣ, Gestalt Association, Βαλένθια.
2010 Μεταπτυχιακό στη Διαχείριση Πολιτισμού CEU, Βαλένθια.
Παρουσίαση του έργου «Άτομα με διανοητικές αναπηρίες, μια πλατφόρμα για την πρόσβαση στη σύγχρονη τέχνη». Colomina Palace, CEU, Βαλένθια.
Παραγωγή και παρουσίαση της ταινίας μικρού μήκους YO, ARTISTA, Palacio de la Colomina, CEU Valencia.
1ο Συνέδριο D-Capacidad, Ίδρυμα Bancaja, Βαλένθια.
Συνέδριο για την κριτική πολιτιστική παραγωγή στην τρέχουσα καλλιτεχνική και εκπαιδευτική πρακτική, DEAC-MUSAC, La Casa Encendida, Μαδρίτη.
2008 Εισαγωγικό μάθημα για το μεταπτυχιακό στη διεπιστημονική θεραπεία τέχνης, ISPA, Βαρκελώνη.
2005 Διδακτορικό DEA, Σχολή San Carlos de Valencia.
Παρουσίαση της διατριβής: Οργανικά υλικά που εφαρμόζονται στον κεραμικό φλοιό στον τομέα της καλλιτεχνικής χύτευσης. Διαδικασία και ποιητική.
2003 Εθνικό Συνέδριο για την Τέχνη και την Αναπηρία, Palau Altea, Centre D’ Arts, Αλικάντε.
2002 Πανεπιστημιακός ειδικός στα «Πειραματικά ρεύματα στη σύγχρονη γλυπτική», BB.AA San Carlos, Βαλένθια.
2001 Εργαστήριο Βασικές πτυχές της ηχητικής τέχνης: ήχος, χώρος, όγκος, μορφή, από τον Antoni Orts, BB. AA, San Carlos, Βαλένθια.
Εργαστήριο για την κατασκευή ακουστικών κουτιών και την εφαρμογή τους στην ηχητική τέχνη από τον Joan de la Roda, BB.AA San Carlos, Βαλένθια.
Εργαστήριο για το χρώμα και τις υφές στις κεραμικές πάστες, BB.AA San Carlos, Βαλένθια.
Εργαστήριο Χαλκού, III Θερινό Πανεπιστήμιο Γλυπτικής. Ίδρυμα Eduardo Capa, Κάστρο Santa Barbara, Αλικάντε.
2000 Sound Art Workshop. Ήχος στον πραγματικό και εικονικό χώρο, από τον Miguel Molina, BB.AA San Carlos de Valencia.
Εργαστήριο Microfusion από τον Pedro Ayala.
Πτυχίο Καλών Τεχνών, Πανεπιστήμιο San Carlos de Valencia.
1999 Μαθήματα αργυροχρυσοχοΐας στην Εθνική Σχολή Πλαστικών Τεχνών του UNAM. Τάσκο, Μεξικό.
Workshop beyond Gravity: Ceramics in a digital culture, Hogeshool, s-Hertogenbosh, Ολλανδία.
Σεμινάριο «Objectes i escultures transfronteres. Παρεμβολές και μολύνσεις μεταξύ τέχνης και σχεδιασμού στο τελευταίο τέταρτο του 20ου αιώνα» BB. AA San Carlos, Βαλένθια.
1997 4ο έτος στις Καλές Τέχνες στη Σχολή Καλών Τεχνών στη Λισαβόνα, Πορτογαλία.
1994 Έναρξη πανεπιστημιακών σπουδών στη Σχολή Καλών Τεχνών της Κουένκα.